Hiểu kỹ hơn về thiết kế (P2)

Nên đi theo tiếng gọi con tim hay lý trí khi tìm kiếm ý tưởng?

April 23, 2024

· Updated January 04, 2025

7 min read

Khó có thể phủ nhận yếu tố sáng tạo là điều cần phải có ở mỗi người, mỗi ngành nghề, đặc biệt là trong ngành Thiết kế, ngành công nghiệp sáng tạo và luôn biến đổi không ngừng. Để có thể “bay cao bay xa” trong Thiết kế, cảm hứng là một thành tố cần thiết để thúc đẩy hiệu suất làm việc và chúng còn mang lại nhiều những tác động tâm lý học tích cực như hăng say trong công việc, lạc quan, tự tin, sáng tạo,… Chúng ta luôn có xu hướng tìm kiếm cảm hứng, đây là lẽ dĩ nhiên để mang lại hiệu quả cao trong công việc.

Một người nghệ sĩ (nhạc sĩ, hoạ sĩ,…) có thể tìm kiếm ở chính những câu chuyện, trải nghiệm của bản thân để đưa cảm xúc, tinh thần của mình vào tác phẩm, cảm hứng đến với họ đôi khi rất nhanh nhưng đôi khi lại rất chậm. Nhưng với designer, thời gian lại là một rào cản khá lớn, đặc biệt là Việt Nam, khi mà thời gian cho một sản phẩm thường không nhiều, nếu không muốn nói là luôn trong tình trạng gấp gáp. Ngoài ra còn yếu tố cảm xúc vừa là trở ngại vừa là bước đệm để thiết kế sản phẩm, bởi ai cũng mong muốn làm việc trong một trạng thái tinh thần tốt nhất nhưng đôi khi chính những cảm xúc đó vô tình lại khiến sản phẩm đi theo hướng của designer mong muốn thay vì của khách hàng hay của người dùng. Thiết kế là công việc đòi hỏi sự cân bằng cao giữa lý trí và cảm xúc, cũng như cách sử dụng chúng một cách hợp lý và đúng thời điểm.

Bất lợi là thế, nhưng trong Thiết kế vẫn có những nguồn ý tưởng (gần như) vô tận đến từ cộng đồng designer thế giới trên các nền tảng nổi tiếng như Pinterest, Dribbble, Behance… Không thể phủ nhận lợi ích của các nền tảng có thể mang lại, những sản phẩm chất lượng đến từ những designer giỏi cũng là nguồn cảm hứng dồi dào cho chính những designer trẻ khác. Nhưng bạn có thực sự được truyền cảm hứng thông qua các nền tảng đó hay không? Bạn đã từng lướt chúng hàng giờ đồng hồ chỉ để tìm kiếm “điều gì đó” mình cần cho sản phẩm nhưng lại không có chưa nhỉ? Hay bạn chỉ đơn thuần chọn một số kiểu mẫu na ná với sản phẩm sắp tới để “paste” lại? Dần dần, bạn sẽ không nhận ra rằng mình đã phụ thuộc chúng lúc nào không hay. Bản thân mình cũng từng có một thời gian không những không hứng thú mà lại còn chán nản vì cứ ngỡ mình lướt qua các nền tảng trên thì sẽ có cảm hứng và ý tưởng để làm việc, nên nếu ai đó cũng gặp tình trạng tương tự thì đừng buồn nhé, bạn không cô đơn đâu ^^!

Vậy thì “sự sai lệch” đang nằm ở đâu khi mà những Pinterest, Dribbble, Behance,… là mỏ vàng quý giá để khai thác? Đó là chúng ta đang khai thác sai cách, đúng hơn là sai thời điểm. Đó là khi chúng ta vội tìm kiếm những ý tưởng và cảm hứng từ những “mỏ vàng” ngay sau khi nhận được yêu cầu thiết kế sản phẩm. Đó là khi sự phụ thuộc vào chúng vô tình đã ăn sâu vào suy nghĩ của bạn. “Lên Pinterest tìm thử xem có gì hay ho không nào!”, “Coi thử UI cái layout này trên Dribbble để xem họ xử lý như nào”,… nếu bạn từng có những motip suy nghĩ như thế này thì đó là dấu hiệu của sự phụ thuộc rồi đấy!

Đừng tìm kiếm điều gì xa xôi ở bên ngoài, bạn hãy chủ động suy nghĩ, đề ra ý tưởng và thực hiện chúng trước dù cho thách thức, yêu cầu thiết kế có khó khăn như thế nào. Khi bạn đối diện với chính sự khó khăn đó, bạn vò đầu bứt tai, bạn khó chịu, mệt mỏi khi phải suy nghĩ cách xử lý trong mọi giây phút (bởi deadline đang ở sau lưng chúng ta mà ^^!) thì bạn mới bắt đầu hình dung ra phương hướng, “hình thù” của ý tưởng phù hợp với sản phẩm đó. Cảm hứng là một thứ kỳ diệu nhưng cũng kỳ lạ lắm, nó thường ở những nơi tưởng chừng rất đời thường mà phi thường đến bất ngờ. Đừng nản chí nhé, mà hãy cởi mở để trải nghiệm, khi bạn tìm kiếm điều gì đó với những nền tảng và hình dung nhất định về nó, bạn mới xác định được đâu là đột phá và cảm hứng với bản thân. Câu chuyện lâu đời về cách Archimedes đã nhảy dựng lên, chạy ra đường trong tình trạng khoả thân và thốt lên “Eureka! Eureka!” (Tìm thấy rồi! Tìm thấy rồi!) là một minh chứng về cảm hứng, ý tưởng loé sáng tại những thời điểm tưởng chừng như khó khăn nhất đối với chúng ta.

Rõ ràng sẽ không có thoải mái lắm, bay bổng lắm và tự do lắm khi phải trằn trọc với những khó khăn không lường trước với đủ kiểu sản phẩm và đối tượng. Nhưng với mình, “cố gắng sống chết” với công việc là một cách rất rõ ràng để thể hiện tình yêu đối với Thiết kế. Hãy yêu lấy Thiết kế, hãy xem công việc này chính là một phần của cuộc sống, như cách những bậc hiền triết từng hi sinh và đánh đổi rất nhiều để ở bên tình yêu, niềm đam mê công việc của mình. Từ đó chúng ta mới có thể chứng kiến những thành tựu phi thường và thúc đẩy cho cuộc sống ngày càng văn minh, hiện đại hơn.

Thiết kế là việc tạo ra sản phẩm hữu ích để phục vụ cho mọi người, tác động tích cực đến đời sống vật chất hoặc tinh thần của họ. Vấn đề luôn luôn xuất hiện, ngày càng khó khăn hơn, giá trị của designer sẽ được khẳng định tốt nhất bởi kết quả của bản thân. Như một chiếc ly có giá trị ít nhất phải đựng được nước để đáp ứng nhu cầu tối thiểu, sau đó mới đi đến sự đa dạng về mẫu mã, hình thức, chất liệu phù hợp với những bối cảnh khác nhau, bạn hãy chứng minh bằng khả năng xử lý mọi tình huống trong công việc ở mức tối thiểu: tính “hiệu quả”, và tô điểm thêm cá tính bằng các yếu tố kỹ thuật trong công cụ, biến tấu trong bố cục, đa dạng trong màu sắc,…

Hi vọng các bạn hãy trang bị một tinh thần vững chải, một nền tảng kiến thức vững chắc và nuôi dưỡng tình yêu đối với Thiết kế mỗi ngày để sẵn sàng “chiến” với bất kỳ vấn đề, thách thức oái oăm nào ^^! Mình rất vinh dự được góp một phần công sức của mình vào “bộ trang bị” của các bạn!

Cảm ơn mọi người đã đọc ^^!